Page 20 - Kıbrıs Manşet

20 AnAliz Perşembe, 23 Ocak 2020

Libya'da Türkiye'yi dışlayan

senaryolar sonuçsuz kalacak

Berlin Konferansında varılan mutabakatta ateşkes ihlallerinin yaptırım

mekanizmasına ilişkin belirsizliğe mukabil Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın

“Barışa giden yol Türkiye’den geçiyor” ifadesi, bundan sonraki sürecin

doğrultusunu da tayin eder nitelikte.

İstanbul
Doğu Akdeniz’de enerji kaynakları-
nın paylaşımı sorunu, büyük güçlerin
stratejik olarak yeni meydan okuma-
ları ile bir belirsizlik sürecine doğru sü-
rükleniyor.

ANALİZ: Berlin Konferansı sonra-
sında Libya krizinin geleceği
Orta Doğu’da Arap Baharı’nın yol aç-
tığı istikrarsızlık ve çatışmalar Yemen,
Suriye, Libya üçgenindeki vekalet sa-
vaşlarında yaşanan şiddet, istikrarsız-
lık ve terör eylemlerinin yükselmesine
sebebiyet verdi. 2011’de Birleşmiş Mil-
letler Güvenli Konseyi’nin (BMGK)
Kaddafi’ye karşı insani müdahale ka-
rarı NATO’nun askeri güç kullanması ile
neticelendi. Fakat Kaddafi sonrasında
başlayan iç savaş, el-Kaide ve DEAŞ
terör örgütlerinin ülkedeki varlıklarını
güçlendirmelerine ve eylemlerini ar-
tırmalarına zemin hazırladı. Bu kaotik
dönemde ABD’nin Libya Büyükelçisi
Christopher Stevens silahlı saldırı so-
nucu öldürüldü. 2014’te Hafter kuv-
vetleri ile BM’nin hukuken tanıdığı
mutabakat hükümeti arasında kısmi
ateşkes ilan edildi. Gelinen aşamada
Türkiye ile Libya’nın meşru hükümeti
arasında imzalanan deniz yetki alanları
sözleşmesi ve askeri eğitim işbirliği
anlaşmalarının ardından Hafter kuv-
vetlerinin Trablusgarp hükümeti kont-
rolündeki şehirler ve yerleşim yerlerini
hedef alan saldırılarının yoğunlaştığı
gözlemlendi. Türkiye-Libya anlaşma-
sını fiili ve hukuki olarak işlemez hale
getirmek maksadıyla Hafter kuvvet-
lerine askeri ve finansal desteğini artı- şim başlattı. Buna mukabil Hafter, ülkelerin meşru hükümete karşı dar- kullanırken, konferansa ev sahipliği
ran Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Körfez ülkelerinin baskısıyla ateşkes beci generale destek vermek suretiyle yapan Şansölye Angela Merkel, dört
Arabistan, Mısır, Fransa ve Yunanistan anlaşmasını imzalamaktan vazgeçe- kaosun daha da derinleşmesine sebe- saat süren toplantının ardından, “Kap-
bir yönüyle Türkiye karşıtı bir blok rek toplantıyı terk etti. biyet verdiğini ifade etmek gerekiyor. samlı bir plan konusunda anlaştık. Ge-
oluşturdular. Hafter kuvvetleri, Nitekim Avrupa Birliği Dış İlişkiler ve çici ateşkesi kalıcı hale getirmeyi
Rusya’nın Wagner paralı askerlerinin Avrupa Birliği’nin siyasi zafiyeti Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi umuyoruz. Libya’ya silah ambargosu
yanı sıra sahra altı ülkelerin silahlı Josep Borrell, Türkiye-Rus işbirliği uygulanmasında fikir birliği içinde ol-
gruplarından teşekkül eden birliklerle, Ankara’nın müteakip stratejisinin karşısında AB’nin siyasi zafiyetini itiraf duğumuzu söyleyebilirim” açıklamala-
meşru hükümetin kontrolündeki pet- “bekle gör” odaklı olmaktan ziyade, ederek Brüksel’in krizle ilgili ortak bir rında bulundu. Merkel ayrıca Mısır,
rol sahalarını ve tesislerini ele geçir- Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Biz bu sü- siyasi yaklaşım sergileyemediği de- Rusya, BAE ve Türkiye’nin ortak tavır
mek için savaş hukukuna aykırı olarak reçte üzerimize düşeni yapmış olduk. ğerlendirmesinde bulundu. Borrell, almasının mutabakata varılmasını ko-
sivil hedefleri, hastaneleri, okulları Uymadıkları anda da gereğini yapaca- AB’nin Libya’yı Türkiye’ye kaptırdığını, laylaştırdığını söylerken, Cumhurbaş-
bombalamaya devam ediyor. ğız” ifadesiyle dile getirdiği üzere aktif Türkiye ve Rusya’nın elinin daha güçlü kanı Erdoğan, Libya’da barışa giden
ve her duruma hazırlıklı bir mahiyet olduğunu ifade etti. Bu çerçevede Ber- yolun Türkiye’den geçtiğini, meşru
Uluslararası hukuku ve BMGK karar- arz ettiği söylenebilir. lin Konferansı’nın, Doğu Akdeniz’deki Libya hükümetinin Hafter’in saldırısı
larını hiçe sayan darbeci Hafter güçle- Libya’daki kaosun yeni bir kitlesel stratejik düelloda oyun dışı kalmak is- altında kaldığını vurgulayarak, Trab-
rine karşı Türkiye, meşru hükümetin göçe sebebiyet verebileceğini, öte temeyen Avrupa Birliği’nin inisiyatif lusgarp hükümetinin düşmesi halinde
ayakta kalması ve Libya halkına yar- yandan dünya petrollerinin yüzde alma girişimi olduğu söylenebilir. Avrupa’ya yönelik şiddet ve terörün
dım maksadıyla Türk Silahlı Kuvvetleri 2,8’ine sahip Libya’nın enerji arz gü- artabileceğini, yeni sorunların ve teh-
(TSK) askerini bölgeye gönderme ka- venliğinin tehlikeye düştüğünü gören Berlin’de BM ve AB gözetimde 16 ditlerin ortaya çıkacağı uyarılarını yi-
rarı alarak, darbeci Hafter’e hak ettiği Avrupa Birliği hızla harekete geçerek dünya lideri bir araya gelerek Libya’da neledi.
dersi vermekten geri durmayacağı Libya krizini ele almak üzere Berlin’de ateşkes için mutabakata vardı. Top-
mesajını verdi. Nitekim TBMM onayı ile uluslararası bir konferans düzenlen- lantı öncesinde Cumhurbaşkanı Erdo- Meşru hükümetin mali kaynakları
TSK’nın eğitim unsurları Libya’ya gön- mesi için harekete geçti. Fakat Avrupa ğan ve Rus lider Putin Berlin’de bir tehdit altında
derildi. Türkiye ikinci adımı atarak, Birliği’nin yanı başındaki Libya’da yıl- araya geldiler. Putin, “Türkiye ile ilişki- Konferans sonrası yayımlanan 55
Rusya Devlet Başkanı Putin ile Mos- lardır devam eden kaosun aşılması için lerimiz son derece samimi, bu çatış- maddelik sonuç bildirgesinde, ateşke-
kova’da ateşkes için acil bir insani giri- müdahalede geciktiği, hatta bazı üye mayı da sona erdireceğiz” ifadesini sin başlamasından itibaren tarafların