Page 20 - Kıbrıs Manşet

20 ANALIZ Salı, 14 Ocak 2020

Türkiye’nin savunmada 2020’lere bakışı umut veriyor

Türk Devletinin savunma sanayii alanında en önemli kurumu olan Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) belgeyi 2019’un
sonlarında yayımladı. Plan, ülkenin, Cumhuriyetin 100. yılı olan 2023'e kadarki askeri yol haritasını belirliyor.
İstanbul
Ankara’nın 2019 yılı askeri günde-
minde bir an dahi yeknesaklık söz ko-
nusu olmadı. Barış Pınarı Operasyonu,
Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) Su-
riye’nin kuzeyinde, Fırat’ın doğusundaki
PKK uzantısı terör gruplarına karşı ha-
rekete geçtiği bir milat oldu. Türkiye’nin
S-400 tedariki ise küresel silah paza-
rındaki belki de yılın en sansasyonel ha-
beriydi. Hatta Türkiye, Irak’ın
kuzeyindeki Pençe Harekâtı sırasında
yerli ve milli balistik füzesi Bora’yı ger-
çek çatışma koşullarında kullanma im-
kânı buldu. Fakat bu gelişmelerin hiçbiri,
Ankara’nın 2020’lere yönelik savunma
vizyonu hakkında en son yayınlanan
“Savunma Strateji Planı 2019-2023”
kadar derinlemesine ipuçları sunmuyor.
Türk Devletinin savunma sanayii
alanında en önemli kurumu olan Sa-
vunma Sanayii Başkanlığı (SSB) bel-
geyi 2019’un sonlarında yayımladı.
Plan, ülkenin, Cumhuriyetin 100. yılı
olan 2023'e kadarki askeri yol harita-
sını belirliyor.
2019-2023 Savunma Stratejik Pla-
nı’nda özellikle bir alan öne çıkıyor. gelişen harekat tasarıları (Concepts of tankı Altay’ı ve diğer birçok modern sahip İHA’lara devrederken, A2 / AD
Belge, teknolojik dönüşümü yönetmeye Operations / CONOPS) yeni kazanılan silah sistemini envantere kazandırması (anti-access/area denial; erişim engel-
ve bunu sağlamaya yönelik seçkin bir yeteneklerin içselleştirilmesi konu- bekleniyor. Kısacası, Türk Silahlı Kuv- leme/bölge tutma) kapasitesini güç-
işgücü oluşturmaya öncelik veriyor. sunda umut vadediyor. Örneğin, insan- vetleri ve Türkiye’nin Milli Savunma Sa- lendirmek için SAM (karadan havaya
Diğer bir deyişle, Ankara tarafından ya- sız hava sistemlerinin ISTAR (istihbarat, nayii ve Teknoloji Altyapısı yeni, daha füze) yeteneklerini arttırmak olabilir.
yınlanmış resmi bir belge, tamamen en- gözetleme, hedef tespit ve keşif; intelli- iddialı bir görünüme kavuşuyor. Yine de bu alternatiflerin hiçbiri F-35’in
düstriyel bir zihniyetle savunma gence, surveillance, target acquisition, sunduğu derin darbe (deep strike) ve
sektörünün kendisine değil; konuya and reconnaissance) ve kara ateş-des- Bundan sonrası ağ merkezli harp yeteneklerinin yerini
daha geniş bir açıdan yaklaşarak, ilk tek unsurları ile taktik düzeyde füz- Bu noktaya kadar izah ettiğimiz ba- tutamayacaktır.
defa, ilgili tüm paydaşlarla birlikte biza- yonu, Türk kara birliklerinin Suriye’deki şarılar ile birlikte, Türkiye, önümüzdeki
tihi genel savunma eko-sistemine terörle mücadele çabaları için çok on yıllarda mühim zorluklarla yüzleş- Üçüncü ve son olarak, yürürlüğe gir-
odaklanıyor. önemliydi. mek ve bunların üstesinden gelmek zo- miş olan ABD Ulusal Savunma Yetkilen-
Yeni stratejik planla dirsek teması ha- runda. dirme Yasası bağlamında ve CAATSA
linde, Türkiye’nin askeri yetenekler ve Ankara’nın yerli ve milli askeri yete- (ABD’nin Hasımlarıyla Yaptırım Yoluyla
savunma-teknolojileri alanındaki yük- nekleri gerçek çatışma ortamında ilk çı- İlk olarak, Milli Savunma Sanayii ve Mücadele Etme Yasası) yaptırımlarının
seliş trendi, 2020’lerde daha büyük kışlarını yaparken, Türk savunma Teknoloji Altyapısı, yeni nesil savaşın fi- taşıdığı riskleri kritik bir ihtimal olarak
kapasite geliştirme çabaları sergilene- sektörü de diğer ihracat portföyünü dü- ziksel yönünü, yani insansız sistemleri değerlendirerek, Ankara’nın uluslararası
ceğine işaret ediyor. Yeni gerçekliği zenli olarak artırdı. SSB’nin yeni stratejik iyi kavramış olmasına rağmen, Türki- savunma ilişkilerini tahkim etmesi ve
kavramak için, bu eko-sistemi teşkil planı, yükseliş trendini somut verilerle ye’nin önünde, yapay zekâ (AI) ve oto- çeşitlendirmesi gerekiyor.
eden unsurları değerlendirmek gereki- ortaya koydu. Türkiye’nin savunma ve nom silah sistemleri etrafında
yor. havacılık ihracatı 2002’de yalnızca 248 gelişmekte olan bilişsel (cognitive) EUROSAM ile birlikte devam eden
milyon dolar seviyesindeyken 2018’de alanla ilgili kat etmesi gereken uzun bir hava ve füze savunma projesi ve BAE ile
Türkiye, savunma sanayiinin geli- 2.188 milyar dolara yükseldi. Daha da yol var. Ankara’nın 2020’de yapay zekâ sürdürülen 5. nesil savaş uçağı projesi
şiminde muharip kapasitesinden is- önemlisi, Türk savunma sektörü artık strateji belgesini yayınlaması bekleni- gibi çok gelişmiş silahlar söz konusu ol-
tifade ediyor hatırı sayılır alıcılara yüksek teknolojiye yor. Ancak o zaman Ankara’nın stratejik duğunda ise, Türkiye adına, etkili ortak-
sahip silahlar ihraç ediyor. Bayraktar niyetlerine dair daha kapsamlı bir inti- lara sahip olmanın hayati önemi devam
Türk Silahlı Kuvvetleri harp sahasında TB-2 İHA’nın Katar ve Ukrayna’ya ihraç bak sağlanabilir. ediyor. Özellikle zırhlı platformların gü-
büyük tecrübesi olan, caydırıcı muharip ediliyor olması bu konuda bize çok şey dümlü tanksavar füzelerine karşı
bir güç olmaya devam ediyor. Ankara, söylüyor. İkincisi, hâlâ netleştirilmesi beklenen ayakta kalabilmesine yönelik aktif ko-
2016 yılından bu yana, tabir caizse, “as- 5. nesil askeri havacılık gündemi mese- ruma sistemlerinin geliştirilmesindeki
keri kaslarını” Suriye’nin en tehlikeli Yeni ufuklar lesi bulunuyor. Yeni ABD Ulusal Sa- başarısı göz önüne alındığında, Ukrayna
operasyonel sahalarında gösterdi. DEAŞ “Dronizasyon”, Türkiye’nin 2010’lar- vunma Yetkilendirme Yasası (NDAA) ile ilerlemekte olan askeri işbirliği bu
ve PKK’nın karşısında, Fırat Nehri’nin daki savunma modernizasyonunun en yürürlüğe girdiğinde, Türkiye’nin F-35 açıdan iyi bir örnek teşkil ediyor.
her iki yakasında melez bir savaş teh- önemli yönü olmuştur. Hatta insansız 5. nesil savaş uçağını öngörülebilir gele-
didi manzarasıyla karşı karşıya kalan hava sistemlerinin Fırat Kalkanı Hare- cekte teslim alamaması muhtemel du-
Türk Silahlı Kuvvetleri, kayda değer öl- kâtı, Zeytin Dalı Harekâtı ve Barış Pınarı ruyor. Diğer 5. nesil hava gücü projesi Sonuç itibarıyla, son yıllarda arala-
çüde Türk üretimi olan yerli silahlar kul- Harekâtı’nın en önemli payandaları ol- olan ve İngiliz BAE sistemleri ile iş birliği rında en dikkate değer başarı olarak
landı. Çok-namlulu roketatar duğu söylenebilir. içinde sürdürülen MMU (Milli Muharip “dronizasyon” eğiliminin öne çıktığı
sistemlerinden (ÇNRA) insansız hava Uçak) projesi, hava kuvvetlerini ancak büyük atılımlara imza atan Ankara, en
araçlarına (İHA) ve havadan-karaya Bayraktar TB-2 ve Anka serisi İHA’la- 2030’larda savaşa hazır filolarla donat- son teknolojilerle donatılmış silahların
hassas güdümlü mühimmata kadar rın kaydettiği çok önemli başarıların ar- maya başlayabilir. Türk Hava Kuvvetleri tasarımında, üretiminde ve kullanı-
Türk savunma sanayii birçok konvansi- dından Ankara için bir sonraki aşama, şu anda 4. nesil F-16’ları muharebe ku- mında hızlı bir şekilde yeni bir lige yük-
yonel silahla ülkenin askeri çabalarını stratejik görevler ifa etmeye yönelik ruluşunun bel kemiği olarak kullan- seliyor.
destekleme konusundaki stratejik ye- daha ileri, operatif üst segment sistem- makta. Bu nedenle Türkiye, 2020’lerde SSB’nin yeni strateji planı çıtayı yük-
teneğini kanıtlamış bulunuyor. Milli Sa- lerin geliştirilmesi. Akıncı (1,5 tona ya 4.5. nesil bir geçici çözümle ya da seklere koydu. Türkiye’nin savunma-
vunma Sanayii ve Teknoloji Altyapısı’nın kadar) planlanan gaydalı yük taşıma kapsamlı bir F-16 modernizasyonu ger- teknoloji geleceği hakkında net bir fikre
(Defense Technological and Industrial kapasitesi ve gelişmiş sensörleri (AESA çekleştirmek suretiyle uygulanabilir bir sahip olmak için, Türkiye’nin 2020’deki
Base / DTIB) sağladığı hareket kabili- radarları dahil) sayesinde, bu açıdan ara çözüme ihtiyaç duyacaktır. İlerle- ilk ulusal yapay zekâ strateji belgesinin
yeti, Türkiye’nin sınır ötesi harekâtları büyük bir atılım anlamına gelecektir. menin alternatif bir yolu, elverişli ope- beklenmesi gerekiyor. Bu arada, Türki-
sırasında Ankara’nın diplomatik esnek- rasyonel sahalarda havadan-karaya ye’nin Batı savunma devleriyle olan
liğinin ayrılmaz bir parçası olarak ortaya Benzer şekilde, Türkiye’nin görevleri hafif taarruz uçakları (Silahlı münasebetlerinin izleyeceği seyir, takip
çıktı. 2020’lerde amfibi hücum gemisi TCG Hürkuş) ile yüksek faydalı yük taşıma edilmesi gereken en kritik trend olmaya
Özellikle, Türk Silahlı Kuvvetlerinin Anadolu’yu, yerli ve milli ana muharebe kapasitesine ve gelişmiş sensörlere devam edecektir.