Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu uyardı: KKTC'nin geleceğini malzeme yapmayın

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres'in KKTC'deki seçimlerin ardından Kıbrıs'ta bir müzakere süreci başlatmak istediğini açıklaması Kıbrıs'ın geleceğine ilişkin tartışmayı yeniden alevlendirdi. 

11 Ekim'de sandık başına gidecek olan KKTC'de cumhurbaşkanı adaylarının en önemli gündem maddesi de çözüm modelleri. Türkiye'nin müzakerelerde artık federasyonun konuşulamayacağına ilişkin açıklaması da adada yankılandı. Bunun üzerine bir açıklama daha yapan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu uyardı: “Kıbrıs müzakerelerine yönelik herkes fikrini belirtebilir ancak bunların bir seçim malzemesi haline getirilmemesi ve Türkiye'den yapılan her açıklamanın bu yönde değerlendirilmemesi gerekir.” 

Çavuşoğlu, BM Genel Sekreteri Guterres'in bahsettiği bu toplantıyı Türkiye'nin önerdiğinin altını çizdi. Bu toplantının önerilmesinin sebebinin, resmi bir müzakereye başlamadan önce neyin müzakere edileceğinin kararlaştırılması olduğunu anlatan Çavuşoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Bizim tabii ki burada önceliğimiz federasyon dışındaki seçeneklerdir. 'İki devlet, konfederasyon veya buna benzer başka bir fikir gelirse bunları değerlendirebiliriz' dedik. Önce neyi müzakere edeceğiz? Federasyon konusunda müzakereye devam edecek olsaydık bu 5+1 gayriresmi toplantıyı yapmamıza gerek kalmazdı.”

Çavuşoğlu, Türkiye'nin bu önerisini, BM'nin de kabul ettiğini bildirerek, Türkiye'nin önceliklerinin farklı olduğunu vurguladı. “Federasyon için artık biz ucu açık, sonuç alınmayacak bir maceraya giremeyiz. Sonuç alıcı bir müzakereyi gerçekleştirmemiz gerekir” diyen Çavuşoğlu, diğer seçeneklerin de öncelikli ele alınması gerektiğini dile getirdi. Çavuşoğlu, “Önümüzdeki gerçekleştirilecek 5+1 gayriresmi toplantıda Türkiye Cumhuriyeti olarak biz, iki devletli çözüm, konfederasyon başta olmak üzere diğer seçenekleri müzakere edeceğimizi, etmemiz gerektiğini güçlü şekilde ifade edeceğiz” diye konuştu.

'FEDERASYON SONUÇSUZ KALIR'

Bugüne kadar çözülemeyen Kıbrıs meselesinin de bu şekilde belki çözülebileceğine işaret eden Çavuşoğlu, “Aksi takdirde, federasyon için müzakere yaparsak, bir neticeye varamayacağımızı çok emin şekilde biliyoruz” dedi. Çavuşoğlu, bunun nedeninin, Rum tarafının, Türk tarafıyla hiçbir şeyi paylaşmak istememesi olduğuna dikkati çekerek, aynı şekilde Rum tarafının, enerji kaynaklarının hakça paylaşılması konusunda da bugüne kadar hiçbir olumlu adım atmadığını kaydetti.

Çavuşoğlu, Guterres'in planladığı toplantı ile ilgili “Türkiye Cumhuriyeti olarak biz, iki devletli çözüm, konfederasyon başta olmak üzere diğer seçenekleri müzakere edeceğimizi, etmemiz gerektiğini güçlü şekilde ifade edeceğiz” dedi.

AKINCI DA BİR DAHA MÜZAKERE ETMEYECEĞİZ DEDİ

Rumların, Annan Planı'nı önce imzalayıp daha sonra aleyhinde propaganda yaptığını ve Rum tarafında yüzde 75 ile planın reddedildiğini hatırlatan Çavuşoğlu, Türk tarafının ise plana güçlü destek verdiğini anımsattı. Bu noktadan bakıldığında kimin adada çözüm istediğinin görüldüğünü dile getiren Çavuşoğlu, başarısız olan Annan Planı'nın ardından yeni bir müzakere sürecinin başladığını hatırlattı. Bakan Çavuşoğlu, şunları kaydetti: “Ocak 2017'de önce Cenevre'de, daha sonra temmuz ayında Crans-Montana'da müzakereler yaptık. Cenevre kısa sürdü. Baktık ki iki taraf henüz hazır değil, 'Biraz daha zaman verelim' dedik ve müzakereler İsviçre'de ve adada sürdü. Crans-Montana'da 11 gün müzakere ettik ama başarısız olduk. Crans-Montana ve Cenevre'de yeniden Annan Planı'ndaki gibi federasyonu müzakere ettik. Cenevre ve Crans-Montana müzakerelerinde federasyonu son defa müzakere ettiğimizi (KKCT Cumhurbaşkanı Mustafa) Akıncı ve ben çok açık şekilde defalarca ifade ettik. 'Bir çözüme ulaşmamız lazım ve bu fırsat tepilirse biz bir daha federasyonu müzakere etmeyeceğiz' diye her seferinde hatırlattık.”

'İKİ DEVLETLİ KONFEDERASYON'

Çavuşoğlu, bu müzakerelerin sonunda Rum tarafının Yunanistan'ın da destek vermesiyle geri adım attığını, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in, somut fikirler ortaya atmasına rağmen Rum tarafının geri durması ve olumsuz ortam oluşması sebebiyle hiçbir yere varılamayacağını anlayarak müzakereleri kapattığını belirtti. Bakan Çavuşoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü: “(Rum lideri Nikos) Anastasiadis'le yaptığımız görüşmede, federasyonu müzakere etmenin artık bir faydası olmadığını söyledi. İki devletli bir çözümün müzakere edilmesi gerektiğini ama bunu seçimler geçtikten sonra yaparsak ancak netice alabileceğimizi belirtti. New York'ta BM Genel Kurulu kapsamında gayriresmi olarak yaptığımız görüşmede Anastasiadis, iki devletli çözüm için uluslararası toplumdan gerekli desteği bulamadığını ifade etti ve iki devletin oluşturduğu bir konfederasyonun daha sağlıklı olacağına dair fikirlerini bizimle paylaştı.”

GKRY'DEN MASA İÇİN ÖN ŞART

Güney Kıbrıs Hükümet Sözcüsü Vekili Panayiotis Sentonas, Kıbrıs sorununun çözümüne yönelik, “Uygun ortam yaratılması gereklidir. Çünkü biz tehdit altında müzakerelere başlamayız” dedi.

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres’in, Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ardından, Kıbrıs’ta bir çözüm çabalarına başlama taahhüt ve kararlılığını memnunlukla karşıladıklarını belirten Panayiotis Sentonas, diyaloğun doğru çerçevede yapılması gerektiğini, bu çerçeve için de Güney Kıbrıs’ın Münhasır Ekonomik Bölgesi (MEB) ve Maraş ile ilgili Güney Kıbrıs’a yönelik tehditlerin ortadan kalkması gerektiğini savundu. 

Sentonas, Anastasiadis’in Şubat 2019’da Kıbrıslı Türk liderle görüşmesi sırasında 21 güven yaratıcı önlem önerisi sunduğunu hatırlattı. Sentonas, sonuç olarak Anastasiadis’in bu doğrultuda, güven yaratıcı önlemlerin kabulü yönünde çalışmaya hazır olduğunu ifade etti.

'AKINCI DA SON DEMİŞTİ AMA SONRA ÇARK ETTİ'

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Başbakanı, Ulusal Birlik Partisi (UBP) Genel Başkanı ve cumhurbaşkanı adayı Ersin Tatar, “Federal çözüm denilerek maceraya sürüklenmek istemiyoruz. Böylesi dönemde, bu halkı bu risklere kimse sokamaz” ifadesini kullandı.

UBP Basın Bürosundan yapılan yazılı açıklamaya göre, Tatar, katıldığı bir televizyon programında Kıbrıs meselesi ve gündeme ilişkin açıklamalarda bulundu. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres'in cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ardından görüşme sürecini başlatma niyetini dile getirmesiyle ilgili bir soruyu yanıtlayan Tatar, şöyle konuştu: “Crans-Montana'da fırsat kaçtı, Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı da 2017 yılındaki o görüşmelerin ardından federasyonun artık bittiğini söyledi ve 'Bu bizim neslin son denemesiydi' dedi ama sonradan çark etti.”

'FEDERAL ÇÖZÜM MACERASINA SÜRÜKLENMEK İSTEMİYORUZ'

Tatar, önemli olanın, ulusal çıkarlar ve Kıbrıs Türk halkının beklentisi olduğuna dikkati çekerek Rumların siyasi eşitlik temelinde anlaşma istemediğini halkın gayet iyi bildiğini vurguladı.

Egemen eşitlik temelinde, Türkiye'nin etkin ve fiili garantörlüğünde bir anlaşma mücadelesi vermek gerektiğini belirten Tatar, “Federal çözüm denilerek maceraya sürüklenmek istemiyoruz. Böylesi dönemde bu halkı bu risklere kimse sokamaz” değerlendirmesinde bulundu.

Tatar, KKTC Cumhurbaşkanı Akıncı'nın, Türkiye ile sağlıklı ilişkiler kurmak yerine “birileri memnun olsun” diye Türkiye'ye saldırdığını belirten Tatar, Türkiye'nin terörle mücadelesinin, bölgesel güç olma yolundaki diplomatik ve stratejik adımlarının yanında olduklarını, Türkiye ile bu yolu yürümekten dolayı gurur duyduklarını vurguladı.

Seçilmesi halinde Kıbrıs meselesinde izleyeceği yolun sorulması üzerine Tatar, şunları kaydetti:

“Kıbrıs'ta barış 1974'te gelmiştir. Anlaşma için biz de masadan kaçmayız ama müzakereye oturunca zemini, takvimini de açık açık sorarız, netleştiririz. Bir süreç başlarsa sadece federal çözüm değil alternatifleri de masaya getiririz. Yan yana egemen eşitlik temelinde bir çözümü zorlayacağız. Şunu söylemeliyim ki artık hiçbir şey eskisi olmayacaktır.”

Tatar, kapalı Maraş'la ilgili soruya ise, “Maraş'ın, insan hakları açısından açılması lazım. Taşınmaz Mal Komisyonu marifetiyle Türk yönetiminde açılmasını istiyoruz. İnsan hakları açısından Rumlar da Türkler de üçüncü ülkelerden insanlar da oraya gelebilmelidir” yanıtını verdi. n AA